«Μα έχω κάνει τόσες θυσίες και προπονούμαι πολύ σκληρά. Έπρεπε να παίζω καλύτερα στον αγώνα»; Αυτή τη φράση την ακούω πολύ συχνά από αθλητές που συνεργάζομαι, οι οποίοι απογοητεύονται ή θυμώνουν όταν η απόδοσή τους στον αγώνα δεν είναι αυτή που θα περίμεναν με βάσει την προπόνηση που έχουν κάνει. Όμως αυτό το σκεπτικό έχει παγίδες. Οι αθλητές πολλές φορές σκέπτονται με έναν τρόπο που τους παραπλανά.
Το σκεπτικό που πολλές φορές έχουν οι αθλητές είναι το εξής:
«Θέλω να πάω καλά σε αυτόν τον αγώνα. Έχω κάνει τόση πολλή προπόνηση, άρα ΠΡΕΠΕΙ στον αγώνα να αποδώσω καλά».
Αυτό το σκεπτικό όμως έχει ένα σφάλμα λογικής σε δύο τομείς.
Πρώτον, θεωρεί πως το 100% της προσπάθειας είναι αυτή που έχει κάνει στην προπόνηση και πως η απόδοση στον αγώνα είναι απλώς κάτι το οποίο θα συμβεί από μόνο του. Η πραγματικότητα όμως είναι πως η προσπάθεια και οι θυσίες του αθλητή στην προπόνηση δεν είναι σε καμία περίπτωση το 100% των όσων χρειάζεται να κάνει. Δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε αν είναι το 60% ή το 80% αλλά το υπόλοιπο μέρος ως το 100% είναι η συγκεντρωμένη, αποφασιστική και επίμονη προσπάθεια μέσα στον αγώνα, από την αρχή ως το τέλος, χωρίς καμία έκπτωση.
Για να το δούμε πιο καθαρά, πόσο λογικές μας φαίνονται οι παρακάτω σκέψεις;
-
Ποδόσφαιρο: Έχω κλέψει την μπάλα, έχω περάσει τους αμυντικούς, άρα τώρα ΠΡΕΠΕΙ μπει το γκολ. (Δε θα μπει μόνο του, χρειάζεται ΕΣΥ να κάνεις σωστά και την τελική προσπάθεια).
-
Κολύμβηση: Έχω κολυμπήσει δυνατά το πρώτο κατοστάρι, έβαλα πόδια και γκάζωσα στο τρίτο πενηντάρι, άρα ΠΡΕΠΕΙ να κάνω ατομικό ρεκόρ στο διακοσάρι που κολυμπάω. (Από πού και ως πού ισχύει αυτό; Έχεις να τα δώσεις όλα και στο τελευταίο πενηντάρι).
-
Τένις: Έχω παίξει πολύ καλά το πρώτο σετ και προηγούμαι, άρα ΘΑ ΚΕΡΔΙΣΩ τον αγώνα. (Ο αγώνας σου δε θα κερδηθεί ‘στο αυτόματο’. Θα τον κερδίσεις εσύ αν εστιάσεις και κάνεις όσα χρειάζεται να κάνεις μέχρι τον τελευταίο πόντο).
Ο παραπάνω τρόπος σκέψης είναι ένας από τους λόγους που πολλές φορές βλέπουμε αθλητές να χάνουν τη συγκέντρωσή τους σε αγώνες που μπορεί και να προηγούνται και τελικά χάνουν.
Δεύτερον, αυτός ο τρόπος σκέψης κάνει μια αυθαιρεσία. Παίρνει την επιθυμία του, «θέλω να πάω καλά στον αγώνα» και με επιχείρημα το ότι έχει κάνει πολλή προσπάθεια στην προπόνηση, ΑΠΑΙΤΕΙ ή ΕΥΧΕΤΑΙ να πάει καλά.
Από ποιον το ζητάει, το απαιτεί, ή το εύχεται; Υπάρχει κάποια μεταφυσική δύναμη που φροντίζει να ανταμείβεται η ηθική ή η προσπάθεια; Αυτό που έχω δει είναι αθλητές που κάνουν το Σταυρό τους πριν αγωνιστούν, να λιώνουν στην προσπάθεια μέσα στον αγώνα και έτσι να πετυχαίνουν τη νίκη. Δεν έχω δει ποτέ κανέναν να έχει σταυροκοπηθεί και τα πόδια του να τρέχουν αυτόματα. Άρα, δεν έχει νόημα να το ζητάει σαν ευχή, προσευχή ή να επικαλείται τη Δικαιοσύνη του Σύμπαντος, γιατί στον αθλητισμό, τις επιχειρήσεις και τη ζωή, σημασία έχει η δική μας προσπάθεια. Ευπρόσδεκτη κάθε θεϊκή παρέμβαση, όμως η εμπειρία μας δείχνει πως είναι πιο ασφαλές να εστιάζουμε σε όσα μπορούμε να κάνουμε εμείς και όχι στο να εξασφαλίσουμε ένα μεταφυσικό ‘μέσον’.
Μερικοί αθλητές λένε «εγώ το ζητάω από τον εαυτό μου, το να αποδώσω». Αυτό όμως λειτουργεί ύπουλα και είναι παγίδα. Όταν ζητάμε κάτι από τον εαυτό μας, αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας σαν να πρόκειται για κάποιο άλλο άτομο. Αυτό μας οδηγεί στην μεταφυσική σκέψη που είδαμε στην προηγούμενη παράγραφο και μας αποτρέπει από το να εστιάσουμε στη δική μας προσπάθεια. Δεν υπάρχει ο «εαυτός σου» για να του ζητήσεις να αποδώσει. Υπάρχεις εσύ και για αυτό αποδέξου πως έχεις δουλειά να κάνεις στον αγώνα και εστίασε με επιμονή και αποφασιστικότητα σε αυτήν, από την αρχή ως το τέλος.
Συμπερασματικά, ο αθλητής χρειάζεται να πάρει απόφαση πως όσα θέλει να πετύχει εξαρτώνται από τη δική του συνειδητή προσπάθεια και πως η προσπάθεια αυτή δε σταματάει πριν από τον αγώνα, αλλά έχει ολοκληρωθεί μόνο με την ολοκλήρωση του αγώνα. Εφόσον ο αθλητής πάρει την ‘ιδιοκτησία’ της προσπάθειάς του και αποδεχτεί ότι χρειάζεται να προσπαθήσει μέχρι να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία του αγώνα, τότε θα μπορεί να είναι πιο συγκεντρωμένος στα όσα χρειάζεται να κάνει στον αγώνα, κάτι που είναι το πλέον σημαντικό καθώς η τελική του απόδοση είναι απλώς το προϊόν της δικής του εστιασμένης και αποφασιστικής προσπάθειας.