Στην πρώτη εταιρεία που είχα εργαστεί, υπήρχαν ταμπελάκια σε όλα τα γραφεία που έγραφαν “In business you don’t get what you deserve. You get what you negotiate” («Στις επιχειρήσεις δεν παίρνεις αυτό που αξίζεις, αλλά αυτό που διαπραγματεύεσαι»). Μου είχε φανεί σκληρό και κυνικό, όμως σύντομα η ίδια η ζωή μου έδειξε πως καλώς ή κακώς, αυτοί είναι οι όροι που παίζει και εκείνη. Ο τρόπος που επικοινωνούμε με τους συνεργάτες και τους άλλους ανθρώπους στη ζωή μας και ο τρόπος που διεκδικούμε αυτό που θέλουμε, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τα αποτελέσματα που έχουμε.
Α. Χρειάζεται να διεκδικούμε
Συχνά αμελούμε να διεκδικήσουμε τις επιθυμίες μας ή τις ανάγκες μας. Για παράδειγμα σε μια διαδικασία πώλησης, χρειάζεται να προβούμε στο κλείσιμο και στην τελική μας πρόταση και να προτείνουμε να «το στέλνω λοιπόν στο ταμείο», ή «προχωράμε λοιπόν στην εξασφάλισή σου για όσα μου είπες ότι σε ανησυχούν». Ή στη συνεργασία μας με τους συνεργάτες μας, μερικές φορές ξεχνάμε να πούμε ότι «χρειάζομαι αυτό το report μέχρι αύριο στις 11.00 και είναι πολύ σημαντικό να το έχω εγκαίρως». Για να μη μιλήσουμε για την προσωπική/οικογενειακή ζωή μας, όταν αμελούμε να ζητήσουμε π.χ. «θέλω να τακτοποιείς τα ρούχα σου όταν επιστρέφεις στο σπίτι», ή «θέλω όταν επιστρέφω στο σπίτι να έχω ένα τέταρτο μόνος/η ώστε να ηρεμήσω μετά από την ένταση της ημέρας».
Όταν όμως δεν εκφράζουμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας, στο μυαλό μας αυτές φωνάζουν, όμως το άτομο που είναι ο αποδέκτης δυστυχώς δεν έχει ιδέα γιατί κανείς δεν του το έχει πει. Και εμείς θεωρούμε αυτονόητα πως οφείλει να αντιληφθεί την ανάγκη μας. Όμως η πραγματικότητα μας δείχνει πως, όσο και αν το θεωρούμε αυτονόητο, αυτό απλώς δεν συμβαίνει.
Β. Όταν δε διεκδικώ υπάρχουν συνέπειες
Όταν δε διεκδικούμε από τους άλλους υπάρχουν συνέπειες τόσο στα αποτελέσματά μας (πωλήσεις που δεν έγιναν, δυσλειτουργικές συνήθειες που διαιωνίζονται, χάνουμε ευκαιρίες επειδή κανείς δεν γνώριζε τη θέση ή την ύπαρξή μας) όσο και εσωτερικά καθώς συσσωρεύουμε ένταση. Θυμώνουμε, απογοητευόμαστε ή αγχωνόμαστε επειδή δε συμβαίνει αυτό που χρειαζόμαστε, επειδή οι συνεργάτες μας δε σέβονται τις ανάγκες μας, ενώ εμείς οι ίδιοι ποτέ δεν τους το έχουμε εκφράσει. Και συνήθως όταν η ένταση αυτή συσσωρεύεται, κάποια στιγμή ξεσπάει είτε με θυμό είτε με θλίψη, είτε με μια απογοήτευση που μας κάνει να τα παρατήσουμε ή να υπολειτουργούμε.
Γ. Διεκδικητικότητα (assertiveness) δε σημαίνει επιθετικότητα ή αγένεια
Υπάρχει μια παρανόηση, πως διεκδικώ σημαίνει, εισβάλλω στον προσωπικό χώρο του άλλου και απαιτώ, ενίοτε και με αγενή τρόπο. Η έννοια της διεκδικητικότητας (assertiveness) δεν έχει σχέση με αυτό. Διεκδικώ στη γλώσσα της ψυχολογίας και της επικοινωνίας σημαίνει «εκφράζω τις επιθυμίες μου με σεβασμό και γνωρίζοντας πως το άλλο άτομο μπορεί να επιλέξει να μην συμμορφωθεί με αυτό που του ζητάω». Οι λέξεις κλειδιά εδώ είναι ο σεβασμός και η αποδοχή πως η επιθυμητή έκβαση δεν είναι εγγυημένη. Αντιθέτως, η επιθετική και χωρίς σεβασμό επικοινωνία, τραυματίζει τις σχέσεις μας και μειώνει τα αποτελέσματά μας. Το πώς μπορώ στην πράξη να επικοινωνώ ‘διεκδικητικά’ είναι αντικείμενο εκπαιδεύσεων και workshops στα οποία μαθαίνουμε τόσο τις τεχνικές επικοινωνίας όσο και ενισχύουμε τον συναισθηματικό αυτό-έλεγχο που είναι προϋπόθεση για την αποτελεσματική εφαρμογή των τεχνικών. Δεν μπορούμε να μιλήσουμε στον συνάδελφό μας με σεβασμό όταν μέσα μας είμαστε εξοργισμένοι και τον βρίζουμε!
Δ. Η υγιής διεκδικητικότητα είναι μια στάση ζωής
Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο μιας Ελληνίδας, στέλεχος μεγάλης πολυεθνικής εταιρείας, στο οποίο περιέγραφε το πώς ενώ είναι ιδιαίτερα δημιουργική στη δουλειά της, συνειδητοποιεί πως χρειάζεται να υπενθυμίζει στον εαυτό της πως η ζωή έχει πολλά ακόμα να της δώσει και σε πολλούς άλλους τομείς, στους οποίους ενίοτε λόγω υπερ-εστίασης στη δουλειά μπορεί να αμελούμε.
Δεν είναι μόνο στους άλλους ανθρώπους που χρειάζεται να εκφράζουμε τις επιθυμίες και τις ανάγκες μας, αλλά και στην ίδια τη ζωή. Πολλές φορές έχουμε όνειρα τα οποία τα βλέπουμε μόνο στον ύπνο μας, αλλά αμελούμε (ή δεν τολμάμε) να τα εκφράσουμε, πόσω μάλλον να τα υλοποιήσουμε. Απλά πράγματα, όπως το να κάνουμε λίγα μαθήματα ντραμς, ή φωτογραφίας, ή να επισκεφθούμε μια τοποθεσία που έχουμε δει σε φωτογραφίες στο desktop μας. Συχνά, δεν είναι η έλλειψη δυνατοτήτων που τα αφήνει ανεκπλήρωτα, όσο η απουσία του να τα εκφράσουμε και να τα διεκδικήσουμε, πρωτίστως από τον εαυτό μας.
Απολογούμαι για τον ίσως πιο ‘ψυχολογικό’ τόνο του συγκεκριμένου άρθρου αλλά η ιδιότητα του επαγγελματία και οι δεξιότητες που καλούμαστε να επιδεικνύουμε στην επαγγελματική μας ζωή έχουν μεγάλη σχέση με εκείνες που μπορούν να κάνουν και τη ζωή μας συνολικά πιο γεμάτη και απολαυστική.
Διεκδικήστε λοιπόν!
Αν θέλεις να μάθεις πώς να διεκδικείς τις επιθυμίες σου, να εκφράζεις τα συναισθήματά σου και να επικοινωνείς αποτελεσματικά, πάρε πληροφορίες για το σεμινάριο “Μαθαίνω πώς να διεκδικώ αποτελεσματικά στις συνεργασίες και τη ζωή μου”.