Ακούγεται και είναι αυτονόητο. Στον αγωνιστικό αθλητισμό και τον πρωταθλητισμό μας ενδιαφέρει η νίκη, η απόδοση, η υψηλότερη επίδοση. Στην προσπάθεια για την επίτευξή τους, ο αθλητής συνήθως εστιάζει ακριβώς σε αυτό που διεκδικεί, δηλαδή τη νίκη. Ακούγεται λογικό.
Δυστυχώς όμως δεν είναι αποτελεσματικό!
Γιατί όμως; Όταν ο αθλητής εστιάζει στο αποτέλεσμα του αγώνα, εστιάζει σε κάτι που είναι:
Α) Στο μέλλον
Β) Δεν είναι 100% στο δικό του έλεγχο.
Κατά συνέπεια, εστιάζει σε κάτι που έχει ένα βαθμό αβεβαιότητας. Και η ύπαρξη και η εστίαση σε αβεβαιότητες, δημιουργεί άγχος, μειωμένη συγκέντρωση και καταστροφολογία και απογοήτευση όταν υπάρξουν δυσκολίες, ή τα πράγματα δεν πάνε καλά.
Το να εστιάζει λοιπόν ο αθλητής εμμονικά στο αποτέλεσμα, δεν τον βοηθά σε αυτό που επιδιώκει.
Μια κινέζικη παροιμία λέει:
«Ο τοξότης που κοιτάζει το χρυσό βραβείο, τυφλώνεται και αστοχεί». Οι κινέζοι ήξεραν αθλητική ψυχολογία!
Είναι αυτονόητο πως ο αθλητής θέλει έντονα και διεκδικεί τη νίκη. Για να την επιτύχει, θα έχει πολύ καλύτερες πιθανότητες αν εστιάσει στο παρόν και σε αυτά που ο ίδιος μπορεί να ελέγξει. Σε αντίθεση με τα παραπάνω δηλαδή:
Α) Στο παρόν (αυτή τη στιγμή και όχι μετά από 1 ή 90 λεπτά που θα έχει τελειώσει ο αγώνας, ή μετά από την εκτέλεση αυτή της βολής).
Β) Στη διαδικασία και όχι στο αποτέλεσμα (εννοείται και θέλω πολύ να κερδίσω και για να το καταφέρω, χρειάζεται να εστιάσω στην διαδικασία της προσπάθειάς μου (τώρα που κάνω ζέσταμα/ τώρα που αγωνίζομαι).
Εκτός της υψηλότερης απόδοσης που τελικά έχουν οι αθλητές που εστιάζουν στη διαδικασία και την προσπάθειά τους παρά στο «παζάρεμα» για το αν θα κερδίσουν ή θα χάσουν, – για το αν θα παίξουν καλά ή άσχημα, για το αν θα βάλουν αυτή την κρίσιμη βολή ή αν θα κάνουν ace οι γκολφέρ, κτλ. – οι μελέτες δείχνουν πως οι αθλητές που εστιάζουν στην προσπάθεια και όχι στο αποτέλεσμα, απολαμβάνουν περισσότερο το άθλημά τους, έχουν λιγότερες απουσίες από τις προπονήσεις και προσεγγίζουν τον αγώνα ως πρόκληση και όχι ως απειλή. Έχουν μάλιστα, περισσότερες πιθανότητες να συνεχίσουν τον αθλητισμό για περισσότερα χρόνια. Ειδικά, το στοιχείο του να αντιλαμβάνεται ο αθλητής τον αγώνα ως μια ωραία πρόκληση αντί για μια απειλή, είναι που συμβάλλει τα μέγιστα στην επίτευξη της αυτοπεποίθησης, της συγκέντρωσης και της σωματικής απόδοσης που τελικά θα τον βοηθήσουν να έχει την υψηλότερη δυνατή επίδοση. Βεβαίως, αρκετές φορές, ο αθλητής είτε έχει έντονα αγχώδη στοιχεία στην προσωπικότητά του, είτε έχει “ενδυναμώσει” πολύ τον μη-λειτουργικό τρόπο σκέψης και δράσης και δυσκολεύεται να υιοθετήσει έναν τρόπο σκέψης και εστίασης που να τον/την βοηθά. Σε αυτή την περίπτωση κρίνεται χρήσιμη η συνεργασία με έναν αθλητικό ψυχολόγο, ώστε να προπονήσει εκτός από τον σώμα και τις νοητικές δεξιότητες που θα τον/την βοηθήσουν στην αθλητική του προσπάθεια.
Αυτή τη νοοτροπία χρειάζεται οι προπονητές και οι άλλοι κοντινοί στον αθλητή άνθρωποι (γονείς, διοίκηση) να την «χτίζουν» με τη στάση τους και τον τρόπο που επικοινωνούν με τον αθλητή, δηλαδή με τα όσα του λένε είτε με τα λόγια είτε με τη συμπεριφορά τους, η οποία ‘ακούγεται’ πολύ περισσότερο από τα λόγια τους. Το πώς αυτό μπορεί να γίνει αποτελεσματικά θα είναι το αντικείμενο επόμενου άρθρου.